Արցախի վերջին կռիվը պետք է ուսումնասիվի և իր արժանի տեղը զբաղեցնի մեր ռազմական պատմության մեջ

Ընդհանուր առմամբ, կարելի է պնդել, որ 24 ժամ տևած մարտերի ընթացքում Արցախի ինքնապաշտպանական ուժերը շարքից հանել են ավելի քան 700 ադրբեջանցի զինվորականի։

Առանց դիմադրության և «կրակոցների» մեկ օրվա ընթացքում հակառակորդը չէր կրի նման քանակի կորուստներ։

Մեկ օրվա կտրվածքով հակառակորդը երբեք այսքան մեծաքանակ կորուստներ չի ունեցել ո՛չ 2020-ի պատերազմում, ո՛չ 2022-ի աշնանը Հայաստանի դեմ ագրեսիայի ժամանակ։

Եթե, օրինակ, վերցնենք 2020-ին Շուշիի գրավման ադրբեջանական գործողությունը, ապա հակառակորդը պաշտոնապես ընդունել է, որ այդ գործողության ընթացքում մոտ 385 զոհ է տվել։ Բայց այս բոլոր կորուստներն ընդգրկում են նաև Սղնախի, Քարին տակի և Շոշի մարտերը և դրանք տևել են հոկտեմբերի վերջից մինչև նոյեմբերի 10-ը։

Բացի այդ, հակառակորդին հայտնի էին հաղորդակցության գրեթե բոլոր ուղիները, հակաօդային պաշտպանության և հրետանու տեղակայման դիրքերը, կապի գծերն ու միջոցները, բանակում մարտական անձնակազմի քանակը, այդ թվում՝ մարտական դիրքերում, ինչպես նաև զենքի տեսակներն ու քանակը։

Նման պայմաններում, հակառակորդին տեխնիկապես և թվով զիջող (գումարած 2020-ի պատերազմից հետո վերջին երեք տարիների ընթացքում կուտակված բազմաթիվ բացասական գործոնները), հայ զինվորները մտան մարտի մեջ։

Ամենակարևորը՝ Արցախի բարոյահոգեբանորեն ճնշված բնակչությունն ամբողջությամբ կորցրել էր սեփական ուժերի նկատմամբ հավատը և Հայաստանից ռազմական օգնության հույսը։

Ամփոփելով, անհրաժեշտ ենք համարում շեշտել, որ մեկօրյա պատերազմը ճիշտ չէ դիտարկել միայն ըստ հետևանքների, որն էր կապիտուլյացիան և էթնիկ զտումը։ Չնայած ուժերի խիստ անհավասարությանը՝ Ադրբեջանը բախվել է կոշտ դիմադրության և ծանր գին է վճարել։ Հակառակորդը կիրառել է իր բանակի էլիտան և տվել է Արցախի ինքնապաշտպանական ուժերի զոհերի և վիրավորների թվին համադրելի կորուստներ։

Արցախի վերջին կռիվը պետք է ուսումնասիվի և իր արժանի տեղը զբաղեցնի մեր ռազմական պատմության մեջ։ Ցանկացած մանիպուլյացիա այս թեմայով, մեղմ ասած, տեղին չէ և վիրավորանք է այն մարդկանց հասցեին, որոնք անհույս իրավիճակում կռվել և իրենց կյանքն են տվել։

Արա ՊՈՂՈՍՅԱՆ

Հ․Գ․

Առավել հանգամանալից՝

Ժողովրդավարության և անվտանգության տարածաշրջանային կենտրոնի ռազմական փորձագետ ՝ Էդուարդ Առաքելյանի «Արցախյան մեկօրյա պատերազմը. թվեր ու փաստեր՝ ընդդեմ կեղծիքի» հրապարակման մեջ։

Հղումը՝

https://www.civilnet.am/news/806763/

Մեկնաբանություններ